Gıda Teknolojisi

Ege İhracatçı Birlikleri Ağaç Mamulleri ve Orman Ürünleri Birliği Yönetim Kurulu Başkanı ve Avrupa Baharatçılar Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Nurettin Tarakçıoğlu, kayıtdışılık ve semt pazarlarının yaygın olmasından ötürü Türkiye’de baharat sektörünün büyüklüğü konusunda net rakamlara ulaşmanın mümkün olmadığını söyledi. Yıllık baharat ihracatının 150 milyon dolarlık bir büyüklüğe ulaştığı bilgisini veren Tarakçıoğlu, “Her şeye rağmen iç piyasada her gün artan bir baharat tüketiminden bahsedebiliriz. Son yıllarda yabancı şirketlerin piyasamıza ilgileri de bunun bir kanıtıdır. İhracat yapan firmaların sayısı çok az olmakla birlikte, ürün çeşitliliğinde de ülkemiz değişen ekonomik koşullar nedeniyle geri plana düşmektedir” diye konuştu.

10 yıl önce kimyon piyasasında ciddi ihracatçı konumunda bulunan Türkiye’nin artık adından çok az söz ettirdiğine dikkat çeken Nurettin Tarakçıoğlu, kırmızı biber, nane ve biberiye gibi ürünlerin de maalesef başka ülkelerle rekabet edemediğini ancak yabancı markaların iç pazara girmesinin yerli tüketici için kesin bir avantaj olarak öne çıktığını kaydetti. Gıda sanayi ve son tüketici bazında rakamlara da ulaşmanın az önce söylediği nedenlerden dolayı pek mümkün olmadığını aktaran Ege İhracatçı Birlikleri Ağaç Mamulleri ve Orman Ürünleri Birliği Yönetim Kurulu Başkanı ve Avrupa Baharatçılar Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Nurettin Tarakçıoğlu, ancak artan bir talepten bahsedilebileceğini, hazır ve donmuş gıda, bisküi ve patates cipsi üretiminin baharatın en çok kullanıldığı yerler olarak öne çıktığını belirtti. Tarakçıoğlu, ayrıca pastanecilik ve ekmekte az da olsa baharat kullanımının olduğunu sözlerine ekledi.

Kekik ve Defne Yaprağında zirvedeyiz

Türk baharatının özelliğini Anadolu ve özellikle Akdeniz ikliminin kalitesinden aldığını anlatan Nurettin Tarakçıoğlu, Akdeniz ve Ege kıyılarında yetişen kekik ve defne yaprağı başta olmak üzere adaçayı, biberiye gibi ürünlerle İç Anadolu’da yetişen kimyon, anason ve rezenenin dünyada aranan ürünler olduğunu ve bu sebeple de vazgeçilmez olduğunu ifade etti. Tarakçıoğlu, “Türk kekiği dünya kekik ihtiyacının %80’ini karşılarken, defne yaprağında bu oran %90’lara çıkmaktadır” dedi. Türk baharatının ihracattaki en önemli önceliğinin yurtdışında markalaşmak olduğunu belirten Tarakçıoğlu, “Tabii bu tüm ihraç sektörlerimiz için dilediğimiz ve hedeflediğimiz bir amaçtır. Bu şekilde ürünlerimizi daha katma değerli satabileceğimizi biliyoruz. Ama bunun için ürün çeşitliliğimizi artırmamız, gerekirse ülkemizde yetişmeyen ürünleri kaynağında ürettirmemiz gerekiyor. Mesela karabiber olabilir” şeklinde konuştu.

Fason üretim artışta

Baharat sektöründe perakende zincirlerinin artmasıyla fason üretimde artış yaşandığını dile getiren Nurettin Tarakçıoğlu, bu durumun diğer sektörlerde görüldüğü kadar yaygın olmadığını kaydetti. Baharatın halen Türkiye’de açıkta satılabilen bir ürün olma özelliği bulunduğunu açıklayan Tarakçıoğlu, fason üretim miktarının firmaların toplam üretimindeki payının -15 civarında kaldığını anlattı. Nurettin Tarakçıoğlu sözlerine şöyle devam etti:

“Sektörde faaliyet gösteren çok ciddi firmalar olduğu gibi maalesef çok ucuz maliyetlerle, gayri sıhhi şartlarda üretim yapan birçok küçük firma var. Ayrıca lokal faaliyet gösteren mahalle baharatçıları da yaygındır. En önemli sorun, gıda kodeksine uygun ürünlerin piyasada az miktarda olması ve tahşişin yaygın olmasıdır. Bu iki sorun halk sağlığını doğrudan ilgilendiren ve acil çözüm bekleyen konudur. Son yıllarda Yıldız Holding ile işbirliği gerçekleştiren McCormick ve Kotanyi gibi baharat devleri Türkiye’de faaliyet gösteriyor. Bu durum sektörü kesinlikle pozitif yönde etkiliyor. Özellikle tüketicinin bu konuda bilinçlenmesi yönünde faydalı olacaktır. Rekabet her zaman kaliteyi artıran bir faktör olup piyasayı güçlü kılar.”

Dünya baharat pazarının hacmi 2 milyar dolar

Uluslararası baharat sektörü hakkında bilgi veren Nurettin Tarakçıoğlu, pazarın büyüklüğünün yaklaşık 2 milyar dolara ulaştığını ve bunun büyük bölümünün Uzak Doğu Asya’dan kaynaklandığını açıkladı. Hindistan, Çin, Vietnam, Endonezya gibi ülkelerin sektörün liderleri konumunda olduğunu aktaran Tarakçıoğlu, Güney Amerika’da Brezilya, Peru ve Şili, Akdeniz bölgesinde ise Türkiye, Mısır ve Fas bu piyasayı oluşturan başlıca ülkeler olduğunu belirtti.