Türkiye’de Su Ürünleri Sektörü
Türkiye, üç tarafı denizlerle çevrili bir ülke olarak, gölleri, barajları, akarsuları ve kaynak suları ile su ürünleri potansiyeli bakımından oldukça şanslı bir ülkedir.
Yaklaşık 26 milyon hektar su alanının 24,6 milyon hektarını deniz, 1,2 milyon hektarını iç sular oluşturuyor. Bütün dünyada olduğu gibi Türkiye’de de iç su ve denizlerde su ürünleri yetiştiriciliği hızla büyüyor. Türkiye’nin 1986 yılında toplam su ürünleri üretimi 582 bin 920 ton olup bunun yalnızca 3 bin tonu yetiştiricilik yolu ile elde edilmişti. Bugün ise toplam su ürünleri üretimimiz 653 bin ton olup yetiştiricilikten elde edilen miktar 167 bin 141 ton olurken, yetiştiriciliğin payı %25,6‘ya yükseldi. Aradan geçen 25 yıl içinde toplam su ürünleri üretimi artarken, yetiştiricilikten elde edilen üretim %5 binden fazla artış gösterdi.
Türkiye halen çipura ve levrek üretiminde Akdeniz ülkeleri arasında üçüncü, alabalık üretiminde ise birinci sırada yer alıyor. Su Ürünleri Yetiştiricileri Üretici Merkez Birliği tarafından 2011 yılında hazırlanan Su Ürünleri Yetiştiriciliği Sektör Raporu’nda öne çıkan verileri sizler için derledik.
Su Ürünleri Üretim Kaynakları: 26 milyon hektar
Su Ürünleri üretimi: 653 bin ton (Üretimin 485 bin 939 tonu (%74.4) avcılıktan, 167 bin 141 tonu (%25.6) yetiştiricilikten sağlanıyor)
Yetiştiricilik Üretim Trendi: Üretimin 78 bin 568 tonu (% 47) iç sular, 88 bin 573 tonu (% 53) denizlerden elde ediliyor.
İhracat: 342 milyon dolar (60 bin ton)
İthalat: 137 milyon dolar (81 bin ton)
İç Tüketim: 505 bin ton
İşlenen (Balık Unu): 168 bin ton
Değerlendirilemeyen: 5 bin 565 ton
Kişi Başı Tüketim: 6,9 kg (dünyada ortalama tüketim 16 kg)
Bölgelere Göre Tüketim Miktarları: Karadeniz Bölgesi’nde 25 kg, İstanbul, İzmir ve Ankara gibi büyük şehirlerde 16 kg, Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri’nde 0,5 kg.
Yetiştiricilik Sektörünün 2008-2010 Dönemi Üretim Rakamları Açısından Büyüme Oranı: %25
Sazan Yetiştiriciliği Üretimi: 403 ton
Alabalık Yetiştiriciliği Üretimi (iç su): 78 bin ton
Alabalık Yetiştiriciliği Üretimi (deniz): 7 bin ton
Çipura Yetiştiriciliği Üretimi: 28 bin ton
Levrek Yetiştiriciliği Üretimi: 50 bin ton
Midye Yetiştiriciliği Üretimi: 340 ton
Türkiye’nin Levrek, Çipura ve Alabalık Üretimindeki Yeri: Çipura ve levrek üretiminde Akdeniz ülkeleri arasında üçüncü, alabalık üretiminde ise birinci sırada yer alıyor
Su Ürünleri Yetiştiriciliğinde Öne Çıkan İller: Muğla – 65 bin ton, İzmir – 24 bin ton, Trabzon - 8 bin 500 ton
Su Ürünleri Yetiştiriciliği İşletme Sayısı: 1892
İşletmelerin Yıllık Proje Kapasitesi: 314 bin ton
Deniz Balıkları Yavrusu Üreten Kuluçka Sayısı: 17 (515 milyon 500 bin adet/yıl kapasiteli)
Türkiye’nin Balık Yemi Gereksinimi: 265 bin ton
Balık Yemi Üreten Fabrika Sayısı: 8
2010 Yılı Su Ürünleri Yetiştiriciliğine Verilen Doğrudan Destek Miktarı: 146 milyon TL
Su Ürünleri/Deniz Bilimleri Bölüm ve Fakülteleri Olan Üniversite Sayısı: 27
Son 10 Ylda Türler tibar le Yetitiricilik Üretimi (ton)