Zeytin gen bankasının üçüncüsü İzmir’e
İlk ikisi İspanya ve Fas'ta oluşturulan Dünya Zeytin Koleksiyonu'nun 3'üncüsünü Türkiye'de kuracak olan Zeytincilik Araştırma İstasyonu Müdürlüğü, projeye start verdi.
Dünyada sadece İspanya ve Fas'ta olan zeytin koleksiyonun bir benzeri de İzmir'de kurulacak. Zeytincilik Araştırma İstasyonu Müdürlüğü'nün Kemalpaşa'daki araştırma sahasında 25 hektar alanda kurulacak zeytin koleksiyonu, dünyanın bütün zeytin çeşitlerinin birarada bulunduğu dünya gen bankası niteliğini taşıyacak.
Bu proje dünya ikinciliği hedefi olan Türkiye'nin zeytinde ıslah ve genetik çalışmalarına, yeni çeşitler geliştirmesine de önemli katkılar sağlayacak. 89 zeytin çeşidinin bulunduğu Ulusal Gen Bankası'nın yanında kurulacak Uluslararası Zeytin Gen Bankası Projesi 9 Ekim 2012'de start aldı.
Ocak-Şubat aylarında Uluslararası Zeytin Konseyi'ne üye ülkeler, zeytin fidelerini göndermeye başlayacak. Dünya 3'üncü Zeytin Koleksiyonu'nun kurulması ile ilgili Uluslararası Zeytin Konseyi (UZK) tarafından yayınlanan hibe çağrısına başvuran Zeytincilik Araştırma İstasyonu Müdürlüğü, 21-25 Kasım 2011 tarihlerinde Madrid'de yapılan toplantıda Mısır, Ürdün, İran ve Suriye'yi geride bırakarak bu projeyi gerçekleştirmeye hak kazandı. UZK ve Zeytincilik Araştırma İstasyonu tarafından imzalanan anlaşma metni ile 9 Ekim 2012 tarihinde yürürlüğe giren proje 3 yıl sürecek. Kemalpaşa Araştırma Sahası'nda kurulacak olan koleksiyon, zeytin gen kaynaklarını gelecek nesiller için koruma altına almayı ve bilim dünyasına araştırma materyali sağlamayı amaçlıyor. Proje, kurulacağı ülkeye "uluslararası" bir merkez konumu kazandıracak olması yönünden önem taşıyor.
Türkiye'nin antik çağlara kadar dayanan zeytincilik geleneği ve orijin ülke konumuyla dünya zeytinciliğinde diğer rakip ülkeler üzerinde tartışılmaz bir ağırlık ve potansiyele sahip olduğunu vurgulayan Zeytincilik Araştırma İstasyonu Müdürü Dr. Ünal Kaya, bu projenin ülkemiz zeytinciliğini bulunduğu noktadan daha ileri düzeylere taşıyacağına ve oldukça önemli katkılar sağlayacağına dikkat çekti. Kaya, 'Dünya Zeytin Koleksiyonu'nun Kurulması, Korunması ve Yönetimi Projesi'nin 700 bin euroluk bir bütçeye sahip olduğunu dile getirdi. Bunun 48 bin eurosunun UZK tarafından, 652 bin eurosunun da Türkiye tarafından karşılanacağını vurgulayan Kaya, tüm araştırmacıların hizmetine sunulacak bu projeye özel sektörün de maddi ve manevi destek vermesini istedi. Projenin sahibinin Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü, yürütücüsünün de Zeytincilik Araştırma İstasyonu Müdürlüğü olduğunu vurgulayan Kaya, "Bu, Türkiye'nin projesi. Herkesin sahiplenmesi lazım. Ege İhracatçı Birlikleri, Ege Bölgesi Sanayi Odası, İzmir Ticaret Borsası maddi destek vermeli" dedi.
İran, Mısır, Suriye ve Ürdün'ü geride bıraktık
UZK'nın teknik faaliyet programları çerçevesinde '3'üncü Dünya Zeytin Koleksiyonu' kurulması yönünde açtığı hibe çağrısına Haziran 2010'da başvuruda bulunduklarını aktaran Kaya, "Bu amaçla, UZK uzmanlarından Dr. Monji Msallem 26-29 Eylül 2011 tarihleri arasında bizi ziyaret etti ve talebimizi yerinde inceledi. Bu koleksiyonu İran, Mısır, Suriye ve Ürdün de kendi ülkelerine kazandırabilmek için talepte bulundu. Yapılan teknik değerlendirmeler sonucunda Türkiye'nin bu ülkeleri geride bırakarak dünya zeytin koleksiyonu kurma görevini üstlenmesi, 21-25 Kasım 2011 tarihinde Madrid'de yapılan toplantıda karara bağlandı. İlk ikisi İspanya'da Kordoba ve Fas'ta
Marakeş'te oluşturulan koleksiyonların devamı niteliğindeki bu girişim, dünya zeytin gen kaynaklarını Doğu Akdeniz havzasında farklı bir ekolojide koruma altına almayı hedefliyor" açıklamasını yaptı.
Ar-Ge projeleri ile bilim dünyasına da hizmet edecek
Zeytincilik Araştırma İstasyonu Müdürü Dr. Ünal Kaya, dünya zeytin koleksiyonunun kurulacağı ülkeye uluslararası bir merkez konumu kazandıracak olması açısından önem kazandığını ifade ederek, "Bu projenin amacı dünyada mevcut zeytin gen kaynaklarının gelecek kuşaklar için koruma altına alınması, zeytinciliğin sürdürülebilirliğinin sağlanması ve değişen iklim ve çevre koşullarına daha uygun çeşitlerin geliştirilebilmesidir" diye konuştu. Kaya, dünya zeytin koleksiyonunun aynı zamanda sürdürülecek Ar-Ge projeleri ile bilim dünyasına da hizmet etmesinin hedeflendiğini sözlerine ekledi.