Gıda Teknolojisi

Uluslararası Şeker Örgütü ISO’nun 49’uncu Konsey Toplantısı, bu yıl Şeker Kurumu’nun ev sahipliğinde 24-26 Mayıs 2016 tarihleri arasında İstanbul’da düzenlendi. “Şeker: Gerçekler ve Efsaneler” temalı toplantıya, Türkiye’nin yanı sıra ISO üyesi ülkelerden alanında uzman isimler katıldı. Hilton Bomonti Hotel’deki ISO Konsey Toplantısı, Şeker Kurumu Başkanı ve ISO Dönem Başkanı Dr. Hüsnü Tekin, ISO İcra Direktörü Jose Orive ile Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Hasan Ali Çelik’in açılış konuşmaları ile başladı.

 

Açılışta konuşan Şeker Kurumu Başkanı Dr. Hüsnü Tekin, özellikle gelişmekte olan ülkeler için en kolay erişilebilen enerji kaynağı olan şekerin uluslararası fiyatlarında yaşanan dalgalanmaların sebeplerine dikkat çekerek, ISO’nun bu konuda yaptığı değerlendirmeler ve istatistikler ile sadece sanayiye değil, kamuya da yardımcı olarak önemli bir görevi yerine getirdiğini ifade etti. Tekin’den sonra kürsüye gelen ISO Direktörü Jose Orive de, Şeker Kurumu ve diğer paydaşlara organizasyonun düzenlenmesindeki katkıları için teşekkür etti. Şeker hakkındaki yanlış bilgilerin tekrarlandıkça “gerçeğimsi” bir hal aldığını söyleyen Orive, verilere bakıldığında dünyada şeker tüketimi azalırken, çocuk ve yetişkinlerde obezite görülme sıklığının arttığını, hareketsizliğin gençlerde giderek yaygın bir sorun haline geldiğini belirtti.

 

DEVLETİN ŞEKER ÜRETMESİ RASYONEL DEĞİL

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Hasan Ali Çelik ise küreselleşen dünyada uluslararası etkileşimin giderek arttığına, bu ağ içerisinde verilerin doğru şekilde derlenmesinin Uluslararası Şeker Örgütü’nün önemli görevlerinden biri olduğuna dikkat çekti. Şekerin sadece gıdada değil, çok farklı endüstriyel alanlarda kullanıldığını belirten Çelik, bu ortamda yenilikçi ürünlerin ve AR-GE yatırımlarının dünya çapında rekabet için önemini vurguladı. Bakanlığın bu konudaki girişimlerine de değinen Çelik, devletin şeker üretmesinin artık rasyonel olmadığını, devletin ürün üretmek yerine piyasayı kontrol etmesi gerektiğini vurguladı. Küresel rekabet için serbest piyasa koşullarının oluşması gerektiğini söyleyen Bakan Yardımcısı Hasan Ali Çelik, hükümet olarak bu konuda girişimlerde bulunduklarını açıkladı.

 

ŞEKER: GERÇEKLER VE EFSANELER ÇALIŞTAYI 

Açılış konuşmalarının ardından Şeker: Gerçekler ve Efsaneler Çalıştayı’na geçildi. Çalıştayın ilk oturumu ‘sağlık’ konusunu ele alırken, ikinci oturum ‘beslenme’, üçüncü oturum ise ‘sürdürülebilirlik’ konularına yoğunlaştı. Toplantının dikkat çekici konuşmalarından Maastricht Üniversitesi Öğretim Üyesi ve beslenme uzmanı Prof. Dr. Fred Brouns, şeker çeşitleri arasında herhangi bir fark olmadığına dikkat çektiği konuşmasında, bilimsel kanıtların yanlış değerlendirilmesini örneklerle açıkladı. İki olay arasındaki herhangi bir bağlantının neden sonuç ilişkisi olarak değerlendirilemeyeceğini ifade eden Brouns, fruktoz içeren şekerlerin saf fruktoz ile yapılan deneyler temel alınarak kötülenmesinin bilimsellikten uzak bir yaklaşım olduğunu ve tüketiciyi yanılttığını vurguladı.

 

OBEZİTENİN TEK BİR SEBEBİ YOK 

Doğu Akdeniz Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Beslenme Bilimleri Uzmanı Prof. Dr. Tanju Besler de yaptığı konuşmada, sağlıklı bir insanın metabolizmasının besin öğelerindeki dönemsel artış ve azalmaları karşılayabildiğini söyledi. Vücudun en önemli enerji kaynağının karbonhidratlar, özellikle de glikoz olduğunu belirten Besler, sadece beyin ve sinir hücrelerinin günlük 150-170 gram glikoza ihtiyacı olduğunun altını çizdi. Ülke verileri değerlendirildiğinde şeker tüketimi ile obezite arasında bağlantı görülemediğini söyleyen Besler, fazla kilo ve bağlı sorunların birçok faktöre bağlı olduğunu, şekerin tek sorumlu olarak gösterilemeyeceğini vurguladı. Etkinliğin sonraki iki günü ise ISO üyelerinin İdari Komite, İstişare Komitesi ve Konsey toplantılarına ayrıldı.

 

KULAKTAN KULAĞA BİLGİ AKTARIMI 

DÜNYA ÇAPINDA BİR SORUN

Toplantıya Türkiye’de iç pazara sunulan mısır şekeri üreticilerini temsilen Nişasta ve Glikoz Üreticileri Derneği de (NÜD) katıldı. NÜD Yönetim Kurulu Başkanı Rint Akyüz, toplantının bu yılki temasına dikkat çekerek, şekerle ilgili efsanelerin uluslararası boyutunu vurguladı. Şekerlerin sağlık üzerine etkilerini konu alan ve bilimsel temele dayanmayan bilgilerin kulaktan kulağa aktarılmasının sadece ülkemize özgü değil, dünya çapında bir durum olduğunu belirten Akyüz, sözlerine şöyle devam etti: “Her konuda olduğu gibi sağlık ve beslenme konusunda da temelsiz bilginin karşısına çekilebilecek en sağlam set, bilimsel gerçeklerdir. ISO’nun 49’uncu Konsey Toplantısı bu bilimsel gerçeklerin yinelenmesi için geniş çaplı bir platform sunarak, yanlışların düzeltilmesi için önemli bir fırsat ortaya koymuştur. Yanlış bilinen doğrular, gerçek sanılan efsaneler, her zaman insanlığı sorunların çözümünden, aydınlıktan uzaklaştırmıştır. Bu toplantı, bilinmeyenin karanlığına tutulacak bir başka ışık kaynağı olmuştur. Gerek sektör, gerek toplum sağlığı açısından önemli bu toplantının ülkemizde gerçekleştirilmesinde emeği geçenleri tebrik ediyorum.”

 

YANLIŞ ALGILAR DEĞİŞMELİ 

Dünyaca ünlü beslenme uzmanı, Maastricht Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fred Brouns’un konuşmasına da değinen Rint Akyüz, şeker konusundaki yanlış algıların değişmesi gerektiğini söyledi. “Şeker şekerdir. Günümüzde insanlar tarafından tüketildikleri miktarlarda şekerlerin ne birbirinden, ne de rafine karbonhidratlardan farkı yoktur” diyen Akyüz, gıda kodekslerinde şeker tanımı tüm şekerleri kapsayacak şekilde yapıldığını belirterek, “Bunun nedeni, şekerlerin içeriklerinin benzer olmasıdır. İnsan sağlığı için önemli olan nokta ihtiyaçtan fazla enerji alınmasıdır. Bunun çözümü de dengeli ve kararında beslenmek yanında mümkün olduğunca aktif bir yaşam sürdürmektir. Kimi sağlık otoritelerinin bile zayıf bilimsel kanıtlara dayanarak kati ve korkutucu tavsiyelerde bulundukları bu dönemde, efsanelere karşı bilimsel gerçekleri savunmak biz sanayiciye kalmıştır. Alıcısı olmayan iş kolu kendini devam ettiremez. Bu nedenle alıcımızı korumak, toplumu doğru bilgilendirmek ve otoritelerin de toplumu doğru yönlendirmesine katkıda bulunmak durumundayız” dedi.

 

ISO NE YAPIYOR?

Üç gün süren uluslararası bir organizasyon olan ISO 49’uncu Konsey Toplantısı, Çalıştay, Komite ve Konsey toplantılarından sonra, 27 Mayıs Cuma günü yapılan tarihi yarımada turu ile sona erdi. Dünya şeker üretiminin yüzde 90’ına yakını temsil eden, Türkiye’nin de aralarında bulunduğu 87 üyeye sahip Londra merkezli Uluslararası Şeker Örgütü (ISO), yılda iki kez üye ülkelerin katılımıyla toplantılar düzenliyor. ISO, temel amacı dünya şeker konularına ilişkin uluslararası işbirliğini artırmak ve dünya şeker ekonomilerini güçlendirme yollarını ortaya koymak olan, şeker konusunda uluslararası düzeyde görüş alışverişinde bulunulan tek resmi uluslararası platform. Söz konusu toplantılarda, dünya şeker piyasalarına yön veren güncel veriler değerlendirilip, konusunda uzman kişilerce şeker sektörünün geleceğine ilişkin değerlendirmeler yapılıyor. Son olarak 16-20 Kasım 2015 tarihlerinde Londra’da gerçekleştirilen toplantıda, ISO 2016 Mayıs Konsey Toplantısı için oy birliği ile İstanbul ev sahibi olarak seçilmişti. 2016 yılı boyunca ISO toplantılarının dönem başkanlığını da Şeker Kurumu Başkanı Hüsnü Tekin yapacak.