PAKDER Başkanı İsmet Aral: Bakliyat üretimi 2 milyon tona çıkarılmalı
24/12/2018 - 17:49:00
Yaklaşık 30 yıldır üretimi gerileyen bakliyata önem verilmesi ve yıllık üretimin 2 milyon tonlara çıkarılması gerektiğini belirten PAKDER Başkanı İsmet Aral, Türkiye’nin milli tarım politikası olan Havza Modeli’nin en kısa süre içinde hayata geçirilmesinin önem teşkil ettiğini belirtiyor.
Bakliyat ve pirinçte iç pazar sektör büyüklüğünün 2018 yılı sonunda yaklaşık 11 milyar TL büyüklüğe ulaşması bekleniyor. 2018 rakamları henüz yıl bitmediği için belli olmadı fakat ilk 9 aylık veriler göz önüne alındığında: 2018 yılı nohut üretim rakamları yükselme gösterdi. İhracat rakamları arttı fakat ithalat rakamı da yükseldi. İthal ürün genelde iri taneli nohut. İri nohut üretimi az olduğu için 2018 yılı fasulyede ve mercimekte üretim geçen seneyle hemen hemen aynı seviyede kaldı. Yeşil mercimekte ise üretim artışı sağlanamıyor, Kanada’dan ithalat devam ediyor.
Üretim neden geriledi?
Tarım Ürünleri Hububat, Bakliyat İşleme ve Paketleme Sanayicileri Derneği (PAKDER) Başkanı İsmet Aral, yıllar itibariyle üretimi gerileyen bakliyata önem verilmesi ve yıllık 2 milyon tonlara çıkarılması gerektiğini söyledi. Türkiye’nin bakliyat üretimi ve ihracatının 1990’lı yılların başlarında en üst düzeyine ulaştığını anımsatan Aral, “O yıllarda 750 bin ton ihracat gerçekleştirdiği sene olmuştur. Bugünkü cari fiyatlar ile yaklaşık 750 milyon dolar değerdedir. O yıllardaki üretim ve ihracat yapımız devam edebilseydi bugün bakliyat ihracatımızda 750 milyon doları konuşuyor olabilirdik” diye konuştu.
Üretim düşüşündeki birinci etkenin 1994 yılında TMO’nun bakliyat alım desteğini kesmesi olduğunu belirten İsmet Aral. “Bakliyat üretimi maalesef yıllar itibariyle azalma eğilimine gitmiştir. İkinci etken olarak ise, Kanada ve ABD’nın bakliyat üretimine 90’lı yıllardan sonra bakliyat üretimine çok önem vermesini gösteren Aral, “Alt yapı tohum ve toprak yapılarını hazırlayarak özellikle Kanada yeşil mercimekte dünyanın bir numaralı üreticisi olmayı başarması ve yüksek verimi sonucu maliyet fiyatlarının bizlerden daha ucuz olmasıyla piyasada söz sahibi olmuşlardır. 2018 yılında TMO mercimek ve nohut alımı yaptı. Umarız bu uygulama üretim artışını getirir” değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye’nin milli tarım politikası olarak açıklanan Havza Modeli’nin hayata geçirilmesini beklediklerini kaydeden İsmet Aral, vakit kaybetmeden düğmeye basılması gerektiğini dile getirdi.. Bununla birlikte verimli tohum desteği verilerek çiftçilerin yönlendirilmesi gerektiğini anlatan Aral, “Bu konu çok önem arz etmektedir. Milli projemizi her yönüyle destekliyoruz. Bakanlığımız çiftçilerimiz için ürün desteğini her sene açıklamaktadır. 2018 yılında artan maliyetleri göz önüne alarak bu desteğin arttırılması gerekmektedir. Diğer taraftan devletimizin alternatif destek imkanlarıyla üretimin cazip hale getirilmesi sektör için hayati öneme sahiptir” diye konuştu.
“Üretim artışı ihracatı da tetikler”
Pazarlama kanallarında bakliyatın gerekli katma değeri sağlayamadığını ve kârsız bir iş yapıldığını anlatan PAKDER Başkanı İsmet Aral sözlerini şöyle sürdürdü: “Sektörün en büyük sıkıntısı gerekli marjları oluşturamamasıdır. Rekabet pazarlama son noktasına kadar çok ağır şekilde devam ediyor. İhracatta kırmızı mercimekte özellikle dahilde işleme belgeleri çalışmaktadır. İthalatın büyük bir kısmı kırmızı mercimek olup dahilde işlemeyle yurt dışına ihraç edilmektedir. 2017 yılı ihracat tonajı yaklaşık 300 bin tondur. Özet olarak sektörümüzü ilgilendiren en önemli konunun üretim olduğunun altını bir kez daha çizmek istiyorum, Üretim artışı konusunda yapılacak çalışmalar, kendine yeterlilik ve ihtiyacımız olan ihracat artışını getirecektir.”