Gıda Teknolojisi

Piyasadaki her propolis yüksek etken maddeye sahip değil

Koronavirüs salgını döneminde popüler hale gelen arı ürünlerinden biri de hiç şüphesiz propolis… Piyasada farklı markalara ait birçok propolis bulunuyor. Yıldız Teknik Üniversitesi Gıda Mühendisliği Fakültesi tarafından gerçekleştirilen “Piyasada Satılan Ticari Propolis Örneklerinin Biyoaktif Bileşenlerinin Belirlenmesi” başlıklı araştırma sağlığa faydalı olduğu için tüketilen bu ürünlerin her birinin aynı etkiye sahip olmadığını gözler önüne serdi. Piyasada bulunan 14 farklı propolis örneğinin incelendiği araştırmanın sonucu her propolisin aynı miktarda etken madde içermediğini ortaya koydu.

 

Araştırmada incelenen 9’u su, 3’ü etanol, 2’si glikol bazlı olan farklı markalara ait propolis örneklerindeki etken madde miktarındaki farklılığın nedeninin ise kullanılan çözücünün yanı sıra, bu çözücüye uygun ekstraksiyon metodunun kullanılması ve hammaddenin niteliği ile ilgili olduğu belirtildi. Araştırma sonucuna göre en yüksek etken madde miktarı,tek kullanımlık şase ürün olarak kullanıma sunulan su bazlı propoliste tespit edildi. Ayrıca diğer su bazlı propolis örneklerinde antioksidan etkiye sahip olan flavonoid grubu bileşenlerin oldukça düşük olduğu belirlendi.

 

Kullanılan ekstraksiyon yöntemi propolisin kalitesini etkiliyor

Araştırmada propolisin kovandan alındığı haliyle tüketilemeyeceği de bir kez daha vurgulandı. Araştırmaya göre ilk aşamada propolisin ham halinde bulunan balmumu ve yabancı maddelerin uzaklaştırılması, daha sonra ise ekstraksiyon işlemi yapılması gerekiyor. Ayrıca kullanılan ekstraksiyon yönteminin büyük bir önem taşıdığı, son ürünün biyoaktif bileşenlerinin miktarının ve kalitesinin uygulanan ekstraksiyon metodundan doğrudan etkilendiğinin altı çizildi. Araştırma, ekstraksiyonda kullanılan propilen glikol gibi alkol türevi maddelerin yetişkin ve çocuklarda merkezi sinir sistemi, böbrek, karaciğer, solunum ve kalp fonksiyonları üzerinde olumsuz etkileri olduğuna da dikkat çekti.

 

Propolisin sahtesi analiz yapılmadan anlaşılmaz

Konuya ilişkin bir değerlendirmede bulunan bal ve arı ürünleri konusunda ulusal ve uluslararası komisyonlarda görev alan konunun uzmanı Dr. Emel Damarlı, şunları söyledi: “Bu önemli araştırmada yer alan ‘Raftaki propolis ürünlerinin tercihi sırasında içerdiği propolis oranı ve çözücü maddenin yanı sıra biyoaktif madde içeriğinin de biliniyor olması gerekmektedir. Bu anlamda, tüketicilerin satın alacakları ürünlerin içerdiği biyoaktif madde miktarı bilgisine ulaşabilmesi önem taşımaktadır’ cümleleri güvenilir markalara ait propolislerin tercih edilmesi gerektiğini bir kez daha gösteriyor. Ayrıca propolisin de sahtesi var. Ancak tüketici olarak propolisin sahte olup olmadığını rengine, tadına, kokusuna bakarak anlamanız mümkün değil! Bunun için propolisin analiz edilmesi gerekiyor. Bu nedenle tüketicilere analiz edilmiş, güvenilir markaların ürünlerini satın almalarını ve ürün etiketini mutlaka okumalarını öneriyorum.”