İçecekte tercihimiz gazlı meşrubatlar
03/05/2021 - 14:34:00
Türkiye’de hanelerin yıl boyunca soğuk içeceklere harcadığı paradan 2020 yılında en yüksek payı gazlı meşrubatların aldığını belirten IPSOS Tüketici Panelleri Direktörü Ceyhan Demiray, “Fakat bu kategorinin içecek harcamasından aldığı pay azalıyor. Harcamanın ’u ise meyve suyuna gitmekte. Meyve suyu kategorisinin de harcamadan aldığı pay azalırken, toplam harcamada pay kazanan içecekler maden suyu ve buzlu çaylar oldu” diyor.
Sayın Demiray, meyve suyu ve alkolsüz içecek pazarının Türkiye’deki genel yapısı hakkında bilgi verebilir misiniz?
Ipsos Hane Tüketim Paneli kapsamında alkolsüz içecek pazarını aşağıdaki kategoriler özelinde değerlendirebiliriz. Kategorileri satın alan hane oranına göre incelediğimizde; eve giren ürün sıralamasında en çok eve giren çeşit gazlı meşrubatlar, sonrasında ise meyve suyu ve maden suyu. Soğuk içeceklerin ev içerisinde tüketilen pazar yapısına bakıldığında, hanelerin tüm içecek çeşitlerini geçen seneye göre daha az aldığını görmekteyiz. Bu da geçen sene eve giren ortalama içecek çeşidinin 4.4 adetten 4.2 adete düşmesine sebep oldu. Geçen seneye göre satın alan hane oranı en fazla azalan kategoriler; meyve suyu ve buzlu çaylar oldu. Meyve suyu pazarına biraz daha yakından bakarsak; meyve suyu pazarı 0, nektar, limonata ve meyveli içecek alt gruplarından oluşmaktadır. Tüm bu segmentleri alan hane oranı azalırken, en yüksek paya sahip olan nektar ürünlerdeki hane kaybı çok daha yüksek gerçekleşti.
Meyve suları ve alkolsüz içecekler gıda alışverişlerinde genellikle kaçıncı sırada yer alıyor? Bu kategorilerde en çok hangi ürünler tercih ediliyor?
Genel gıda içecek sepetlerinde katagorilerin bulunma sıralamasına bakıldığında her sepette olduğu gibi bisküvi, peynir ve süt en fazla bulunan temel kategorilerdir. Bunların hemen ardından gazlı meşrubatlar gelirken, 14. sırada da meyve suyu yer almakta. Alkolsüz içeceklerin toplam sepetlerde bulunma oranı ise geçen yıla göre azalmakta ve bu azalma tüm içecek kategorilerinde görülmekte.
Hane halkı harcamalarına bakıldığında tüketiciler özellikle hangi içecek çeşitlerini tercih ediyor?
Hanelerin yıl boyunca soğuk içeceklere harcadığı paradan 2020 yılında en yüksek payı alan gazlı meşrubatlar oldu fakat bu kategorinin içecek harcamasından aldığı pay azalıyor. Harcamanın ’u ise meyve suyuna gitmekte. Meyve suyu kategorisinin de harcamadan aldığı pay azalırken, toplam harcamada pay kazanan içecekler maden suyu ve buzlu çaylar oldu.
“Pandeminin ilk aylarında içeceklere talep arttı”
Covid-19 pandemisi meyve suyu ve alkolsüz içecek tüketimini nasıl etkiledi/etkiliyor?
Covid dönemini Mart – Nisan olarak alırsak, bu dönemde genel olarak hanelerin alımlarında artış görüldü. Alkolsüz içecek alımları da daha fazla artış gösterirken, meyve suyu alımı ortalama üzerinde artış gösterdi. Covid etkisi yaz döneminde çok görülmemekle birlikte sezonsal etkinin azaldığı dönemlerde farklılaşma görülmekte. Eylül sonrası miktar endeksinin azalması beklenen bir durum ama geçen seneye göre hanelerin alımları daha yüksek seviyede gerçekleşti.
Şekeri azaltılmış ve diyet ürünlerin pazardaki yeri ve tüketimi nasıl bir seyir izliyor?
Şekersiz içecekler son yıllarda gelişen trend, özelikle de gazlı meşrubat kategorisinde etkin olan bu ürünler 2020 yılında genel içecek alımının azalmasından etkilendi. 2020 yılında daha az hane şekersiz ürün satin alımı yaptı. Bu ürünlerin 2019 büyümesi çok yüksek gerçekleştiği için bu dönemde normalize olmuş da diyebiliriz.
“Hangi bölge ne tüketiyor?”
Bölgesel farklılıklar ve sosyo-ekonomik özellikler meyve suyu ve içecek tüketimini ne şekilde etkiliyor?
Bölgelerin içecek segmentlerindeki tüketimlerine bakıldığında, özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde gazlı meşrubat ve meyve suyu öne çıkarken. Marmara Bölgesi’nde gazlı meşrubat hariç tüm içecek çeşitleri ortalama üzerinde tüketiliyor. Bölgesel olarak meyve suyu tüketimine bakıldığında ise, Marmara ve Doğu Anadolu Bölgesi’nde tüketim ortalamanın üzerinde, en az tüketimi olan bölge ise Karadeniz.
SES grupları özelinde tüketim davranışlarına baktığımız zaman ise; gazlı meşrubatların tüketiminde DE SES grubu ortalama üzerinde kalırken, diğer içecek türlerinde ise AB SES öne çıkmakta. Meyve suyu tüketiminde SES gruplarında farklılaşma AB tüketiminde görülmekte
Röportaj: Özgür Çilek - Gıda Teknolojisi Dergisi