Gıda Teknolojisi

Titanyum dioksit nedir? Kullanım alanları nelerdir? 

Titanyum dioksit başta boya ve plastik endüstrisi olmak üzere, tekstil, seramik, kozmetik ve gıda endüstrisinde yaygın olarak kullanılan bir katkı maddesi. Gıda endüstrisinde E171 kodu ile de tanıdığımız titanyum dioksit, gıdalarda beyaz renk ya da opak görüntü elde etmek için kullanılıyor. Sıklıkla kullanıldığı son ürün uygulamaları ise draje, sakız, yumuşak ve sert şekerler, çikolata, dolgu sos, işlenmiş kuruyemiş ve toz içecekler. Titanyum dioksit, doğada saf halde bulunmaz ve ilmenit’ ten (FeTiO3) kimyasal metotlar ile işlenerek elde edilir. 

 

Titanyum dioksit hakkında niçin şüpheler var? 

Titanyum dioksit boyutu 100 nanometre altında nanopartikülleri içeren bir karışım olup nanomalzeme sınıfına giriyor. Son yıllarda, özellikle nanopartüküllerin gıdalarda kullanımı ile ilgili soru işaretleri artmış durumda. Bunun en önemli sebebi ise bu nanopartiküllerin oral yollarla alındığında vücudun savunma mekanizmalarından kolayca geçerek hücre içine kadar ulaşma potansiyelleri. Hatta bazı nanopartiküllerin genotoksisite’ye (DNA’ya hasar vererek kansere neden olabilecek mutasyonlara yol açabilme özelliği) yol açtığı biliniyor. Yürütülen farklı bilimsel çalışmalar, titanyum dioksitin güvenirliliğini sağlayacak gerekli veri eksikliğini ve olası genotoksisite etkisini ortaya koyuyor. Bu nedenle de gıda katkı maddesi olarak güvenliği uzun zamandır sorgulanıyor.

 

Titanyum dioksit için güncel durum nedir, yasaklanma sürecinden bahseder misiniz? 

The European Food Safety Authority (EFSA), titanyum dioksitin gıda katkı maddesi olarak kullanılmasını Gıda Katkı Maddeleri ve Tatlandırıcılar Paneli (FAF) ile tekrar değerlendirerek sonucu 6 Mayıs 2021 tarihinde yayınladı ve titanyum dioksit’in gıda katkı maddesi olarak kullanıldığında güvenli olarak kabul edilmeyeceğini duyurdu. Aslında EFSA’nın kararı, uzun süredir devam eden titanyum dioksit tartışmaları sonrası gıda endüstrisi için şaşırtıcı değil. EFSA, 20 Ocak 2009'dan önce izin verilen gıda katkı maddelerini yeniden değerlendirme programının bir parçası olarak 2016 yılında titanyum dioksiti Gıda Katkı Maddeleri ve Gıdaya Eklenen Besin Kaynakları Paneli  (ANS) ile yeniden değerlendirdi. ANS Paneli, Günlük Kabul Edilebilir Alım Miktarı’nın (ADI) belirlenebilmesi adına titanyum dioksitin üreme sistemi üzerindeki olası etkileri hakkında yeni çalışmaların yapılmasını tavsiye etti. 2019'da Fransa Ulusal Sağlık, Gıda, Çevre ve İş Güvenliği Ajansı (ANSES), bilimsel çalışmaları dikkate alarak titanyum dioksite maruz kalmayla ilgili riskler hakkında görüşlerini yayınladı ve EFSA'dan acil bilimsel ve teknik yardım sağlamasını istedi. EFSA, ANSES görüşünün daha önce taraflarınca belirlenen belirsizlikleri ve veri boşluklarını yinelediğini açıklayarak titanyum dioksitin güvenliğine ilişkin önceki kararlarını geçersiz kılan bulgular sunmadığını vurguladı. Aynı yıl, Hollanda Gıda ve Tüketici Ürünleri Güvenliği Otoritesi (NVWA), titanyum dioksitin olası sağlık etkileri hakkında görüş bildirerek potansiyel etkilere ek olarak bağışıklık sistemi üzerine etkilerinin de incelenmesini talep etti.

 

2016’dan bugüne uzanan resmi tartışmalar EFSA’nın titanyum dioksiti gıda katkı maddesi olarak kullanımının güvenli olmadığını açıklamasıyla sonuçlanmış durumda. Bu gelişmeler sonucunda, titanyum dioksitin öncelikle Avrupa Birliği ülkelerinde sonrasında ise Türkiye’de de çok kısa süre içerisinde gıda katkı maddesi olarak kullanılmasının yasaklanması bekleniyor. Bu nedenle Türkiye Gıda ve İçecek Endüstrisinin titanyum dioksitsiz bir geleceğe kendisini hazırlaması gerekiyor. Özellikle Avrupa Birliği ülkelerine satış yapan firmalar başta olmak üzere titanyum dioksit içermeyen reçete çalışmalarını yapmaları ve kendilerini yasak süreçlerine hazırlamaları en önemli adım. Ayrıca EU regülasyonlarında yapılacak değişikliklerin Türkiye‘de de belli bir süre sonra uygulamaya alınacağını öngörerek, tüm ilgili üreticilerin mutlaka benzer çalışmaları yürütmeleri gerekiyor. Güncel durum ile ilgili haberlerin yaygınlaşması ile oluşacak müşteri taleplerinin süreçleri hızlandıracağını düşünüyoruz, bu nedenle alternatif çalışmalarının kısa sürede tamamlanması önem taşıyor.

 

Döhler’in titanyum dioksit için geliştirdiği bir alternatifi var mı?  

İyi performans gösteren etkili ve doğal bir titanyum dioksit alternatifi yaratmak, endüstri için aşılması zor bir süreç. Titanyum dioksit dozaj, maliyet, uygulama çeşitliliği gibi konularda avantajları olan bir katkı maddesi. Fakat gelinen noktada bu katkı maddesinin yasaklaması gündemde. Döhler olarak EFSA’nın ve diğer otoritelerin açıklamaları ile bilimsel çalışmaları yakından takip ettiğimiz için bu konuda alternatif geliştirmeye uzun zaman önce başladık. Talepleri karşılamak ve müşterilere gerçek bir alternatif sunmak için Döhler, doğal ve patentli bir beyaz renk çözümü geliştirdi: White Diamond®. 

 

Geliştirdiğimiz üründe maksimum beyazlatma performansı elde etmek amacı ile partikül çapı optimize edildi. Çalışmalar sonucunda E516 kodu ile mevzuatlarda kullanımına izin verilen, doğal, mineral temelli ve nanopartikül içermeyen bir alternatif geliştirildi.

 

White Diamond®’ın avantajları nelerdir?

White Diamond®, kalsiyum sülfat (E516) temelli bir ürün. Beyazlatma gücü şu anda piyasada bulunan titanyum dioksit muadillerine göre 1,5-4,5 katı kadar yüksek (uygulamaya bağlı olarak değişkenlik gösterebilir). Bunun sebebi ise daha önce de vurguladığımız gibi maksimum beyazlatma performansı için ürünün partikül boyutunun optimize edilmesi.

 

White Diamond® titanyum dioksit içeren mevcut reçetelerde kolayca geçiş yapılabilmesi imkanı ile çözünmeyen özelliği ve yüksek stabilitesi sayesinde uygulama kolaylığı sağlar. Ayrıca diğer gıda bileşenleri ile etkileşime girmez ve tat açısından hiçbir olumsuz etkisi yoktur. Bunlara ek olarak; renklendirici özelliğinin yanı sıra Ca+2 takviyesi olarak da kullanılabilir. 

 

Titanyum dioksite alternatif olarak sunulan kalsiyum karbonat veya pirinç nişastası gibi ürünler öncelikle dozaj anlamında ve beyazlatma performansı bakımından White Diamond® ürününün gerisinde kalıyor. Pirinç nişastası sadece kaplama uygulamalarında kullanılabilirken, kalsiyum karbonat hem dozaj hem de olumsuz tat etkisi ile uzmanlardan düşük puan alıyor. Yenilikçi ve patentli White Diamond®, bu sınırlamaların üstesinden gelmek için geliştirildi. pH ve sıcaklığa karşı kararlı olup birçok gıda kategorisi için uygun. Bununla beraber kalsiyum karbonat, sentetik olarak üretilebilirken White Diamond® doğada bulunabilir ve güvenilir gıda katkı maddesi olarak kabul görmekte. Kullanım maliyeti açısından değerlendirme yapıldığında ise pirinç nişastasının yüksek dozajlarda kullanılma zorunluluğunun maliyeti arttırdığını ve buna ilave olarak son üründe yapısal bozulmalara neden olduğunu söylemek mümkün. White Diamond® beyazlatma performansı muadil ürünlere göre daha iyi olduğundan kullanım maliyeti konusunda da diğer alternatiflerine kıyasla üstünlük sağlıyor. 

 

White diamond®’ın uygulama alanları nelerdir? 

Titanyum dioksitin en fazla kullanıldığı sakız ve draje uygulamalarında White Diamond® başarılı sonuçlar gösteriyor. Kendi uygulama laboratuvarlarımızda yaptığımız çalışmalarda hem çikolata kaplı drajelerde, hem de sakızlarda yüksek beyazlatıcı etki elde edildi. White Diamond® için uygulama alanları bununla sınırlı kalmıyor, nişasta bazlı soslarda başarılı kullanımlarını gösteren denemeleri yine kendi geliştirme laboratuvarlarımızda tamamladık. Yurtdışında bulunan ekiplerimiz ve uygulama laboratuvarlarımız ile müşterilerimiz için özel geliştirdiğimiz reçete ve uygulama önerilerini paylaşıyoruz. Böylece titanyum dioksitten White Diamond®‘a geçiş sürecinin müşterilerimiz için hızlı ve sorunsuz olmasını hedefliyoruz. 

 

Özet olarak titanyum dioksitin gıda katkı maddesi olarak kullanımının yasaklanacağı yakın geleceğe hazırlanmak adına geliştirdiğimiz White Diamond® ürünümüzle, müşterilerimize doğal, uygulaması kolay ve beyazlatıcı performansı yüksek bir ürün sunuyoruz.