Gıda Teknolojisi

Dr. Hasan Gezginç: “2023 TİGEM için rekorların kırıldığı bir yıl oldu”

Güvenilir Ürün Platformu ve Tarım ve Orman Bakanlığı’nın iki yıl önce başlattığı Tarım Varsa Hayat Var projesinin yeni toplantısı TİGEM Karacabey İşletmesi’nde yapıldı. TİGEM’in zirai üretim ve tohumculuk konusundaki çalışmalarının konuşulduğu toplantıda kamuoyunda doğru bilinen yanlışlara da dikkat çekildi. Güvenilir Ürün Platformu Başkanı Celal Toprak’ın açılışını yaptığı toplantıda konuşan TİGEM Genel Müdürü Dr. Hasan Gezginç, kurum ile ilgili şu bilgileri verdi: “TİGEM, Türk devlet geleneğinin inşa ettiği 1000 yıllık bir misyonun temsilcisidir. 1300’lü yıllarda kurulan Çiftlikat-ı Hümayunlardan günümüze kadar ülkemiz tarımına önemli hizmetler sunan köklü bir kuruluştur. Osmanlı İmparatorluğu döneminde ordunun gıda ve at ihtiyacını karşılamada rol alan TİGEM, günümüzde tarım sektörünün temel girdilerinden sertifikalı tohum, üstün vasıflı damızlıkların üretimi ve çiftçilere dağıtımı faaliyetlerindeki fonksiyonelliğini artırarak sürdürmesinin yanı sıra Osmanlı döneminden yadigar safkan Arap atı yetiştiriciliğinde öncü kuruluş olma özelliğini de devam ettirmektedir. Türkiye’nin tarımsal ve hayvansal üretiminde azami derecede önemli ve etkili bir kuruluşu olan TİGEM, ülkenin tüm ekolojilerine dağılmış 17 işletmesi, 3,3 milyon dekar arazi varlığı ve köklü geçmişiyle ülkemiz tarım ve hayvancılığının garantisidir.”

 

“2023 yılı rekorların kırıldığı bir yıl oldu”

TİGEM işletmelerinde buğday, arpa, tritikale ve yulaf olmak üzere toplam 1 milyon 21 bin 401 dekar ekili alanın hasadı sonunda tüm zamanların en yüksek üretim rakamına ulaşılarak toplam 392 bin ton hububat mahsulü elde edildiğini açıklayan Hasan Gezginç, “Sezon boyunca büyük emeklerle gerçekleştirilen bakım faaliyetleri ve çalışanların göz ardı edilemeyecek üstün çabaları sonucunda toplam üretimde geçen yıla göre %28 oranında artış sağladık. Ayrıca 2023 Haziran ayında Sultansuyu Tarım İşletmesi’nde bir ayda 261 bin 900 doz sperma satışı gerçekleştirilerek rekor kırıldı. Osmanlı İmparatorluğu’nun kuruluşundan bu yan sürdürülen safkan Arap atı faaliyetleri neticesinde 2023 yılında gerçekleştirilen Karacabey, Anadolu ve Sultansuyu işletmelerinde yetiştirilen toplam 245 elit ve koşu taylarının satışında TİGEM kasasına 104 milyon 493 bin 500 TL para girerek tüm zamanların rekoru kırılmış oldu” dedi.

 

“Sertifikalı tohum kullanımı verimde %25 artış sağlıyor”

Sertifikalı tohumun üzerinde durdukları konu başlıklarının başında geldiğini kaydeden Gezginç, “Adı, kaynağı, özellikleri belli olan tescilli tohumdur. Diğer tüm şartlar sabit olduğunda, sadece sertifikalı tohum kullanımı verimde %25’e kadar artış sağlar. TİGEM olarak ürettiğimiz tohumların tamamı sertifikalıdır. TİGEM tohumluk mahsul üretim amacıyla her yıl 1 milyon dekar civarında hububat (buğday, arpa, tritikale ve yulaf) ekilişi gerçekleştirmektedir. Bu ekiliş miktarının 880 bin dekarı buğday, 100 bin dekarı arpa, 15-17 bin dekarı tritikale ve 3-5 bin dekarı da yulaf ekilişi şeklinde olmakta, üretilen mahsulün önemli bir kısmı tohumluk olarak hazırlanmakta ve her yıl yaklaşık 130.-150 bin ton sertifikalı hububat tohumluğu üretilerek dağıtılmaktadır. Çeşit portföyünün %99’u yerli ve milli çeşitlerden oluşmaktadır.  Çiftçilerimizin sertifikalı tohuma kolay ulaşımını sağlamak amacıyla, 2003- 2023 döneminde ülkemiz genelinde 303 adet TİGEM bayisi kurulmuş ve Bayi Otomasyon Sistemi oluşturulmuştur” diye konuştu.

 

“TİGEM’in sertifikalı tohum hazırlama kapasitesi 350 ton/saate ulaştırıldı”

TİGEM Ceylanpınar Tarım İşletmesinde 2022 yılında Türkiye’nin en büyüğü olan 25 ton/saat kapasiteli tohum hazırlama tesisini hizmete alındığını anlatan TİGEM Genel Müdürü Dr. Hasan Gezginç şöyle devam etti: “Bu yatırımla birlikte TİGEM’in sertifikalı tohum hazırlama kapasitesi 350 ton/saate ulaştırıldı. TİGEM İşletmelerinde 2002 yılında 210 bin dekar olan sulu tarım arazileri 2023 yılında yapılan yaklaşık 290 milyon TL yatırımlarla 4,5 kattan fazla artışla 995 bin dekara çıkarıldı. Böylelikle çiftçimizin ihtiyacı olan tarımın olmazsa olmazı olan sertifikalı tohum üretimini 125 bin tona çıkarıldı. 

Tamamı sertifikalı tohum amaçlı olarak gerçekleştirilen başta buğday olmak üzere arpa, tritikale ve yulaftan oluşan TİGEM hububat üretimi 2019 yılında 288 kg verim ile 280 bin ton iken, 2023 yılında dekara verim %33 artışla 384 kg’a ve üretim %36 artışla 392 bin tona ulaştırıldı. Ülkemiz tohumculuğunun bitkisel üretimin bütün dallarında gelişmesi için tüm imkanlarını özel sektör ve araştırma kuruluşlarının hizmetine sunarak, TİGEM işletmelerinde her yıl ortalama 100 bin dekar sulu tarım arazisinde patates, hibrit mısır, ayçiçeği, sebze ve yem bitkileri gibi sertifikalı tohumların üretimi 2022 yılında 130 bin dekara ulaştı.”

 

Depremden etkilenen yetiştircilere damızlık hayvan desteği 

Kahramanmaraş merkezli ve 11 ili derinden etkileyen 6 Şubat depremi nedeniyle Tarım ve Orman Bakanlığı’nın koordinasyonunda bölge yetiştiricilerine TİGEM’in üstün vasıflı damızlık büyük ve küçükbaş hayvanlarının bir defaya mahsus olmak üzere bedelsiz olarak bölge yetiştiricilerine dağıtılması kapsamında 21 bin 481 küçükbaş damızlık dağıtımının tamamlandığını belirten Dr. Hasan Gezginç, dağıtımı planlanan 4 bin 265 büyükbaş damızlığın ise 974’ünün dağıtımına başdıklarını ve dağıtımlar halen devam ettiğini söyledi.

 

TİGEM’in diğer bir faaliyet kolu olan damızlık hayvan yetiştiriciliği olduğuna dikkat çeken Gezginç, “Üstün vasıflı damızlık hayvan yetiştiriciliği faaliyetini sürdüren TİGEM’de dünya tarım ve hayvancılığındaki gelişmeler, teknolojik yenilikler ve çalışmalar uzman kadrosuyla takip edilmektedir. TİGEM geçmişten günümüze, ülkemizin büyükbaş hayvan ıslahında öncü olmuş bir kurum sorumluluğunda bugün 14 işletmesinde; 6 ırk ile (Siyah-Alaca, Simental, Esmer, Jersey, Kırmızı Angus ve Limousin) damızlık sığır yetiştiriciliği yapmaktadır. 2002 yılında 17 bin baş olan damızlık sığır varlığı % 70 artışla 30 bin başa çıkarılmıştır. Son 21 yıl içerisinde 73 bin baş damızlık sığır satışı gerçekleştirilmiş, 2023 yılında 7.038 baş damızlık satışı hedeflenmiştir. Malatya/Sultansuyu Tarım İşletmesinde 2012 yılında hizmete açılan en ileri teknolojilerle donatılmış Boğa Sperması Üretim Merkezinde, üstün vasıflı boğa sperma satışı 2018 yılında 460 bin doz, 2020 yılında 633 bin doz, 2021 yılında 806 bin doz, 2022 yılında 912 bin doz, halen devam eden satışlar 2023 yılında 621 bin doz olarak gerçekleşmiştir. 2023 yılında bir milyon doz üretim hedeflenmiştir. İlerleyen günlerde heyecanla beklediğimiz bir açılışımız olacak. Organik tarım konusunda toplam 50 bin dekar da 30 bin dekar organik ürün ekimi başta arpa, buğday ve ayçiçeği yetiştirdik ama aklınıza gelebilecek herşey yetişecek. Örneğin Dünyada gdo suz soya yok hatta organik yok ancak biz üreteceğiz. Dünyanın en büyük organik tarım işletmesini biz kuracağız” diye konuştu.

 

Toplantıda TİGEM Hayvancılık Daire Başkanı Faruk Erkan, Bitkisel Üretim Dairesi Başkanı Ali Noyan Avgın, At Islahı ve Yetiştiriciliği Daire Başkanı Dr. Ali Ayar, İnsan Kaynakları Daire Başkanı Gürcan Çatal, Karacabey Tarım İşletmesi Müdürü Ünal Kılıç konuşmacı olarak yer aldı.