KPMG'den perakende sektörü için yol haritası: Yapay zekâ ile akıllı dönüşüm
29/04/2025 - 18:49:00
KPMG'nin perakende sektöründe yapay zekânın yarattığı fırsatları ve dönüşüm stratejilerini gözler önüne seren yeni araştırmasına göre, katılımcıların yüzde 56'sı 3 yıldan uzun bir süredir yapay zekâ teknolojisini kullanıyor. Bununla birlikte yüzde 75'i önemli yatırımlar yapmadan önce yapay zekâ alanının istikrara kavuşmasını beklemeyi tercih ediyor.
Yapay zekâ, perakende sektörünü dönüştürmekle kalmıyor, aynı zamanda devrim niteliğinde fırsatlar sunarken perakendecileri işlerinin tüm yönlerini yeniden şekillendirmeye zorluyor. KPMG de hazırladığı “Akılı Perakende: Yapay Zekâ ile Değer Yaratan Dönüşüm için Yol Haritası” başlıklı yeni raporuyla perakende sektörünün dijital geleceğine ışık tutuyor. Raporda, yapay zekânın yalnızca operasyonel süreçleri dönüştürmekle kalmayıp müşteri beklentilerini, işletme modellerini ve teknolojik altyapıları yeniden tanımladığı vurgulanıyor. Önde gelen perakendecilerle yapılan görüşmelere, sektörel analizlere ve küresel çapta toplanan verilere dayanan rapor, perakendecilerin yapay zekâ uygulamalarını nasıl daha stratejik ve entegre biçimde ölçeklendirebileceğini ele alıyor.
Raporda yer alan verilere göre araştırmaya katılanların yüzde 56'sı 3 yıldan uzun bir süredir yapay zekâ teknolojisini kullanıyor. Hatta perakendecilerin yüzde 47'si yapay zekânın işlerinin merkezine yerleştiğini belirtiyor. Perakendecilerin yüzde 82'si, yapay zekâyı kullanan perakendecilerin, bu teknolojiyi kullanmayanlara göre rekabet avantajı elde edeceğine inanıyor. Yüzde 47'si ise yapay zekânın yeni ürün ve hizmet geliştirmelere yol açtığını belirtiyor.
Bununla birlikte perakendecilerin yüzde 62'si, yapay zekâ yatırımlarından geri dönüş (ROI) sağlamak için hissedarlarından büyük bir baskı gördüklerini söylerken yüzde 71'i önümüzdeki yıl yapay zekâ yatırımlarından yüzde 10'un üzerinde bir geri dönüş bekliyor. Rapor, sektörde yapay zekâ bütçeleri ile ilgili planlara ışık tutuyor. Buna göre perakendecilerin yüzde 67'si, küresel bütçelerinden yapay zekâya ayrılan payı artırmayı planlıyor. Üçte biri ise yapay zekâ harcamalarının yüzde 20'den fazla artacağını belirtiyor. Rapora göre yapay zekâya yatırım yapan perakendecilerin hedefleri de net. Perakendecilerin yüzde 70'i yapay zekâ sayesinde gelirlerini, yüzde 58'i ise verimliliklerini artırmayı hedefliyor.
“Perakendecilerin yapay zekâ alanında net bir stratejik yol haritasına ihtiyacı var”
Konuyla ilgili açıklama yapan KPMG Türkiye İnovasyon ve Teknoloji Danışmanlığı Lideri Gökhan Mataracı, “Yapay zekâ bir yandan perakendecilere, müşterileri cezbetmek ve operasyonları daha verimli hale getirmek için sürükleyici ve kişiselleştirilmiş deneyimler sunma gücü veriyor. Diğer yandan, tüketicilerin daha iyi fırsatlar bulamalarına, ürünleri anında karşılaştırmalarına ve alışverişlerini kişisel değerleriyle uyumlu hale getirmelerine olanak tanıyor. Bu teknoloji nedeniyle perakende sektöründe müşteri sadakati artık saniyeler içinde kazanılabilir veya kaybedilebilir. Perakendecilerin hayatta kalmak için sadece daha akıllı araçlara değil, köklü bir şekilde daha akıllı ve değişme uyum sağlayabilen bir yaklaşıma da ihtiyaçları var. Önümüzdeki beş yıl içinde yapay zekâ, çevrimiçi ve çevrimdışı deneyimler arasındaki sınırı ortadan kaldırarak perakendeyi tamamen zeki bir ekosisteme dönüştürecek. Ancak burada önemli bir nokta var. Kimse bu hedefe otomatik bir şekilde ulaşmayacak. Bu geleceği gerçeğe dönüştürmek için perakendecilerin yapay zekâ alanında net bir stratejik yol haritasına, modern sistemlere ve bu alanda uzman danışmanlara ihtiyaçları var. Kapsamlı araştırmalar ve önde gelen perakendecilerle yapılan röportajlarla oluşturulan bu raporumuzla perakende sektöründe faaliyet gösteren işletmelere bu dönüşümü nasıl yönetecekleri konusunda bir rehber de sunuyoruz.” dedi.
Yapay zekâ dönüşümünün önündeki bariyerler
Raporda yapay zekâ dönüşümünün, sunduğu fırsatlara rağmen bazı bariyerlerle karşılaştığına da dikkat çekiliyor. Yapay zekâ gelişiminin hızlı temposu, perakendeciler arasında belirsizlik yaratıyor. Araştırmaya katılanların yüzde 75'i önemli yatırımlar yapmadan önce yapay zekâ alanının istikrara kavuşmasını beklemeyi tercih ediyor. Ayrıca, yüzde 60'ı yapay zekâ ile ilgili bilgi yığını ve abartılardan bunalmış hissediyor. Yüzde 56'sı ise yapay zekâ teknoloji sağlayıcılarının işleri üzerindeki kontrol düzeyinden endişe duyuyor. Yapay zekâ büyüyen bir öncelik olsa da organizasyonun yapay zekâya olan yaklaşımını net bir şekilde ortaya koyan bir stratejik vizyon çok önemli. Buna karşın katılımcıların sadece yüzde 24'ü, yapay zekâyı organizasyonel dönüşümün merkezi bir gücü olarak gören net ve iddialı bir vizyona sahip. Eski işletme modelleri de yapay zekânın ölçeklenmesini engelleyen önemli bir engel teşkil ediyor. Birçok perakendeci hala eski yapılarla çalışıyor. Katılımcıların yüzde 46'sı tamamen fonksiyonel, yüzde 36'sı ise fonksiyonel ve çevik yaklaşımları birleştiriyor. Bu karmaşık modeller, organizasyonların yapay zekâ hedeflerini stratejik hedeflerle uyumlu hale getirmelerini zorlaştırıyor. Veri yönetimi de perakendede yapay zekânın ölçeklenmesi için hala kritik bir engel teşkil ediyor. Perakendecilerin yüzde 74'ü, veriyi ana zorlukları olarak tanımlarken sadece yüzde 28'i sistem düzeyinde veri entegrasyonuna ulaşabilmiş durumda.
KPMG hakkında
KPMG, geçmişi 1867 yılına dayanan, üye firmalar ağı sistemiyle 143 ülkede 265 binin üzerinde çalışanıyla faaliyet gösteriyor. Finansal hizmetler, tüketici ürünleri, otomotiv; endüstriyel sektörlerden gıda, perakende, enerji, telekomünikasyon, kimya gibi pek çok sektöre danışmanlık hizmeti sağlıyor. KPMG Türkiye ise İstanbul merkez ofisinin yanı sıra Ankara, İzmir ve Bursa ofisleriyle, 1982 yılından beri yaklaşık 1.700 çalışanıyla her sektörden 4 binin üzerinde firmaya sektörler özelinde hizmet veriyor. 2020 yılında küresel ağın Lighthouse lisansını alarak yeni teknolojilerde dünyadaki mükemmeliyet merkezleri arasına giren KPMG Türkiye, müşterilerine değer yaratan çözümler sunuyor.